Wzgórze Czwartek określane jest jako najstarsze miejsce osadnicze Lublina, datowane na VI/VII wiek. W X wieku znajdującej się tu osadzie o charakterze handlowym patronował św. Mikołaj, opiekun kupców wspólny dla zachodniego i wschodniego Kościoła.

Tradycja podaje, że w tym miejscu istniała pierwotnie świątynia z 986 roku, której fundatorem miał być Mieszko I. Stojący tu obecnie kościół parafialny pw. św. Mikołaja wzniesiono w XVI wieku, za w wieku XVII przebudowano w stylu renesansu lubelskiego. Nawa i prezbiterium nakryte sklepieniem kolebkowym dekorowanym sztukateriami wykonanymi przez lubelskiego muratora Piotra Traversiego. Klasycystyczna fasada, wieżyczka, kruchta oraz dzwonnica zostały dodane pod koniec XIX w. W barokowymołtarzu głównym z drugiej połowy XVIII wieku znajduje się rzeźba św. Mikołaja, patrona kościoła. Rokokowy ołtarz boczny wykonany został w połowie XVIII w. dla lubelskich dominikanów w Puławskim warsztacie Sebastiana Zeisla, został jednak przeniesiony na Czwartek na przełomie XIX i XX w. Najstarszym elementem wyposażenia jest XVII-wieczna drewniana belka w łuku tęczowym. Ambona i chrzcielnica zostały wykonane na początku XX w. w lubelskiej fabryce wag należącej do Wilhelma Hessa.

Panorama ze Wzgórza Czwartek na Podzamcze, Stare Miasto i część śródmieścia pozwala na przyjrzenie się sylwetkom świeckich i sakralnych obiektów architektury, które współtworzą wielokulturową mozaikę Lublina. W zasięgu wzroku pozostają m. in.: cerkiew prawosławna, zamek z basztą i kaplicą pw. Trójcy Świętej, bramy: Grodzka i Krakowska, kościół oo. Dominikanów, Archikatedra i Wieża Trynitarska.